Pochowali Kopernika, wątpliwości pozostały

W sobotę odbył się uroczysty pogrzeb Mikołaja Kopernika. W ten sposób pochowano też debatę dotyczącą prawidłowości identyfikacji szczątków wielkiego astronoma.

Badania zespołu prof. Jerzego Gąssowskiego, a zwłaszcza analizy antropologiczne szczątków, które prowadził prof. Karol Piasecki wywołały wiele wątpliwości wśród części polskich naukowców.

Pojawiały się opinie, że znaleziona czaszka należy w rzeczywistości do osoby dużo młodszej niż Kopernik. Podważano również identyfikację szczątków w oparciu o rekonstrukcję twarzy. Wskazywano też, że głośne badania genetyczne włosów z księgi Kopernika i odkrytych kości w rzeczywistości nie dają nam pewności, że mamy do czynienia z Kopernikiem. Pisałem o tej sprawie kilka razy. Najpełniejszy mój tekst znajdziecie na stronach Gazety Wyborczej.

Moim zdaniem stało się bardzo źle. Przy tak mocnych wątpliwościach konieczne było przeprowadzenie dalszych badań szczątków. Uczestnicy toczącej się przez kilka lat debaty przedstawiali wiele propozycji. Wskazywali np., że wiek zmarłego można zweryfikować za pomocą kilku metod, wytykali też brak datowania szczątków, by potwierdzić, że rzeczywiście pochodzą z epoki Kopernika.

Badacz życia astronoma doc. dr hab. Michał Kokowski z Instytutu Historii Nauki PAN i Centrum Kopernika sugerował m.in., że należało dokonać przeglądu innych dzieł z biblioteki Kopernika w poszukiwaniu kolejnych włosów astronoma. Warto też przypomnieć, że zrezygnowano z pobrania DNA z plamy krwi w jednym z listów Kopernika.

Z powodu braku pieniędzy utknęły też poszukiwania grobu wuja astronoma biskupa Łukasza Watzenrode, a także żyjących krewnych Kopernika. Ich DNA najpewniej zakończyłoby spór.

Skoro tylu naukowców przedstawiało poważne wątpliwości, co do identyfikacji szczątków, to do pogrzebu nie powinno było dojść. Teraz bowiem pozostajemy z niewyjaśnionymi wątpliwościami, które jedynie sprzątnięto pod dywan, a dokładniej pod posadzkę fromborskiej katedry. Zła to praktyka.

Najpoważniejsze zarzuty wobec badań zawarte są w artykule dr. Tomasza Kozłowskiego i dr. Arkadiusza Sołtysiaka „Komentarz do identyfikacji cranium 13/05 z Fromborka jako kości Mikołaja Kopernika„, który ukazał się w „Archeologii Polski”.

~ - autor: Wojciech Pastuszka w dniu 23.05.2010.