Nowe publikacje o Radomiu
Radom i jego okolice nie były dotąd przedmiotem badań pod kątem pozostałości wczesnośredniowiecznych i stanowiły na archeologicznej mapie Polski przysłowiową „biała plamę”. Przez taki stan rzeczy Radom zajmował w opracowaniach dotyczących Państwa Polskiego w średniowieczu marginalną rolę. Jednak od 2009 roku IAE PAN wraz z Muzeum Radomskim im. Jacka Malczewskiego oraz Urzędem Miejskim w Radomiu przystąpiło do badań nad przeszłością Ziemi Radomskiej i samego Radomia.
Szybko okazało się iż rola tego ośrodka, a właściwie rozległego kompleksu osadniczego miasta przedlokacyjnego (tzw. Piętrówka) usytuowanego w dolinie rzeki Mlecznej, była dużo większa niż się spodziewano.
28 kwietnia bieżącego roku w murach Biblioteki Miejskiej w Radomiu po raz pierwszy zaprezentowano publiczności dwie nowe publikacje ukazujące Radom i Ziemie Radomską w świetle najnowszych badań.
Pierwszy z tomów to wydany przez Instytut Archeologii i Etnologii PAN, dzięki współpracy z miastem Radomiem „Radom. Korzenie miasta i regionu, tom 1, badania 2009,”. Jest to praca zbiorowa pod redakcją A. Buko i D. Główki, przedstawiająca gród na radomskiej „piętrówce”, oraz Ziemie Radomską w ujęciu historycznym i archeologicznym.
W publikacji znajdują się między innymi: artykuły prof. Henryka Samsonowicza, śp. Marka Dulinicza, oraz dr. Zbigniewa Lechowicza będące wprowadzeniem do rozważań na temat Ziemi Radomskiej i ukazujące ją na tle Mazowsza, Małopolski i Lubelszczyzny. Artykuł Barbary Fuglewicz, która kończy właśnie doktorat dotyczący badań milenijnych, które w Radomiu przeprowadziła w latach 60-tych Ewa Kierkowska-Kalinowska, dotyczący struktur osadniczych na Ziemi Radomskiej. Publikacja zawiera też artykuł prof. Andrzej Buko ukazujący Radom na tle innych miast okresu średniowiecza.
Najistotniejszymi z punktu widzenia nowości archeologicznych są jednak artykuły dr. hab. Krzysztofa Misiewicza, dr. Piotra Szwarczewskiego i jego ekipy oraz Macieja Trzecieckiego, które przedstawiają wyniki badań archeologicznych i paleośrodowiskowych na radomskim grodzisku. Dr Misiewicz przedstawia wyniki rozpoznania nieinwazyjnego, które poprzedzało badania archeologiczne. Dr Szwarczewski wraz z kolegami prezentują natomiast wyniki pierwszych badań paleośrodowiskowych, które przeprowadzili w dolinie rzeczki Mlecznej nad którą usytuowany jest gród. Maciej Trzeciecki przedstawia natomiast wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na stanowisku nr 6, będącym tak zwana osadą przygrodową. To tu skupiły się główne siły ekspedycji w 2009 roku, dzięki czemu stan wiedzy na ten temat zwiększył się znacząco.
Publikacja ta zawiera również artykuły dr. Tadeusza Baranowskiego i Małgorzaty Cieslak-Kopyt odnoszące się do planowanego skansenu archeologicznego mającego powstać w miejscu radomskiego grodziska nad rzeczką Mleczną.
Wydawnictwo IAE PAN będzie publikować kolejne tomy z serii „Radom. Korzenie miasta i regionu”, ukazujące wyniki badań w kolejnych latach ich trwania. Mamy nadzieję, że książki te odsłonią wszelkie tajemnice początków miasta Radomia.
Drugim tomem są wydane przez Bibliotekę Miejską w Radomiu „Dzieje ziemi radomskiej w średniowieczu; Okręg grodowy w Skrzynnie” dr. Zbigniewa Lechowicza. Praca ta jest archeologiczno-historycznym studium nad szeroko rozumianymi dziejami średniowiecza tej części ziemi radomskiej, którą jest okręg grodowy w Skrzynnie. Dr Lechowicz na podstawie własnych badań terenowych jak i kwerend przeprowadzonych w muzeach i archiwach prezentuje Państwu szczegółowy obraz omawianego terenu. Jak zauważył prof. Marek Olędzki „Należy z uznaniem odnotować, że (…) Autor – odznaczający się od dawna suwerennością intelektualną – zaprezentował nowe myśli i oryginalne podejście do analizowanej problematyki.”
Tekst: Zbigniew Kubiatowski
Ciekawam czy Mazowszu są jeszcze jakieś średniowieczne zabytki w ziemi lub w murach nowszych budowli? Bo patrząc na mapę wychodzi, że jakoś mało było zamków czy dworów obronnych. Tak jakby prawie wszystko było drewniane.
„{gród na radomskiej „piętrówce”}” ta „piętrówka” to błędne przekręcenie nazwy grodu Piotrówka pl.wikipedia.org/wiki/Piotrówka_(Radom) czy tam funkcjonuje jakaś taka dodatkowa nazwa.
Funkcjonuje
No to można wiersze pisać ;) wzgórze czy grodzisko Piotrówka ma się jakoś do „tzw. Piętrówki”, od kiedy jest ta nazwa używana bo nazwa Piotrówka ma być od kościoła Piotra, czyli wzgórze czy grodziszcze Piotrówka leży na obszarze piętrówki, czyli czego uroczyska, dzielnicy, bagniska? Czy to nie jest przypadkiem powtarzanie błędnej nazwy.
Podobnie funkcjonującej jak nazwa „MKS Piętrówka Radom” która faktycznie brzmi „MKS Piotrówka Radom”.
Znalazłem w biuletynie urzędowym coś takiego „Park – dolina rzeki Mlecznej – Grodzisko „Piętrówka” . No jak już w urzędach piszą… ;)
Grodzisko od XVIII/XIX w. nazwę Piotrówka zawdzięcza właśnie od stojącego na niej prawdopodobnie od XII w. drewnianego kościoła grodowego p.w. św. Piotra, który na pocz. XIX wieku pełnił już tylko funkcje kaplicy cmentarnej i został wkrótce rozebrany. Pojawiająca się nazwa Piętrówka jest jedynie błędem w pisowni.
Polecam świeżo w sprzedaży Biuletyn Radomskiego Towarzystwa Naukowego t. XLIV, rocznik 2010 z. 1-4
„Radom i region radomski w świetle badań archeologicznych”
Wydaje się zwykły choć uporczywy błąd ortograficzny, a mamy nową alternatywną rzeczywistość naukowo-urzędową niektórzy nawet ulicę przechrzcili na „ul. Piętrówka” ja bym był nawet za bo „piętro” to takie prasłowiańskie słowo m.i. znaczące konstrukcja z bali, zwłaszcza gdyby badania archeo wykazały, że nigdy tam żadnego kościoła nie było.
No tylko naukowo-urzędowo trzeba być konsekwentnym i formalnie nazwę ulicy zmienić;)
„Pozostałości grodziska z XI w. otaczał wał zbudowany z ustawionych szeregowo drewnianych skrzyń wypełnionych gliną i nawodnioną fosą. Aktualnie porośnięty trawą wypiętrzający się na wysokość 5-7 m stożek, otoczony podmokłymi łąkami.
Gród położony jest przy ul. Piętrówka, prowadzi do niego z rynku niebieski szlak.”
msw-pttk.org.pl/odznaki/reg_odznak/pdf/okszzawp_zalacznik.pdf
To nie wydaje się błędem ortograficznym a nim jest. Przez ok. 200 lat nazwa wzgórza funkcjonuje jako Piotrówka, poświadczony źródłowo na niej kościół funkcjonował do XIX w. Jak dotąd wszyscy badacze są za tym że nazwa pochodzi od kościoła, ale fakt- wystarczy błąd ortograficzny by zmienić koncepcję pochodzenia nazwy grodziska.
Doktor. W skrócie dr, ale bez kropki.
Ale o co chodzi? :)