Jaskiniowa krypta neandertalczyków?
Trzy neandertalskie szkielety odkopane w jaskini Sima de las Palomas (Szyb Gołębi) w Hiszpanii mogą być pozostałością pochówku sprzed 50 tysięcy lat – uważa zespół hiszpańskich badaczy, który poświęcił kilka lat pracy na wydobycie szczątków.
Szkielety były zakryte brekcją, czyli scementowanym fragmentami skał. Jak opisują hiszpańscy badacze, czasami musieli się przekuwać przez osady twarde jak cement. Kości często wydobywali razem z oblepiającą je brekcją, a potem mozolnie czyścili zdobycz w laboratorium.
Choć nie oczyścili jeszcze szkieletów całkowicie, to postanowili podzielić się już ze światem pierwszymi wnioskami. A są one takie, że odkryte szkielety mogą być pierwszym w śródziemnomorskiej części Europy pochówkiem neandertalczyków, jaki udało się odkryć.
Szkielety należą do dziecka w wieku 7-10 lat, młodej kobiety i dorosłej osoby prawdopodobnie płci męskiej. Wszystkie leżały obok siebie w głębokim szybie. Najbardziej kompletny jest szkielet młodej kobiety – zachowało się 85 proc. kości, co jest rewelacyjnym wynikiem w przypadku tak starych szczątków.
I właśnie ten szkielet stanowi najmocniejszy argument przemawiający za tym, że osoby te celowo pochowano. Kobieta leżała bowiem na swoim lewym boku z ramionami uniesionymi tak, by dłonie spoczywały koło głowy. Taka pozycja jest charakterystyczna dla wielu pochówków z tego okresu (m.in. z Szanidar, Skhul i Qafzeh), z czego kilka bezsprzecznie należy do neandertalczyków.
Zdaniem hiszpańskich badaczy ułożenie szkieletów wskazuje, że wpierw w Szybie Gołębi pochowano dorosłego z dzieckiem, a jakiś czas potem w tym samym miejscu złożono młodą kobietę. Niewykluczone, że w tym czasie dwa poprzednie pochówki były już częściowo przykryte spadającymi do środka okruchami skał, gdyż jej szczątki leżą trochę wyżej. Nie można też wykluczyć, że pobratymcy zmarłych przykrywali ich ciała kamieniami, bądź nawet zrzucali je z góry.
Badacze rozważali też możliwość, że szkielety należą do osób, które zginęły w jaskini zawalone kamieniami. Ich zdaniem jest jednak mało prawdopodobne by młoda kobieta przyjęła wówczas tak charakterystyczną pozycję. Ułożenie szkieletów względem siebie jest też trudne do wyjaśnienia w razie wspólnej śmierci. A przypadkowa śmierć w wyniku trzech odrębnych incydentów byłaby już wyjątkowym zbiegiem okoliczności.
Istotną przesłanką są też dwie odcięte łapy wielkiego drapieżnego kota, które znaleziono przy szczątkach. Możliwe, że jest to dar grobowy.
Badacze liczą, że badania kości po ich całkowitym oczyszczeniu dostarczą informacji o okolicznościach śmierci i możliwym pokrewieństwie neandertalskiej trójki.
Wyniki badań ukażą się w Quaternary International.
Michael J. Walker, Mariano V. López-Martínez, Jon Ortega-Rodrigáñez, María Haber-Uriarte, Antonio López-Jiménez, Azucena Avilés-Fernández, Juan Luis Polo-Camacho, Matías Campillo-Boj, Jesús García-Torres, José S. Carrión García, Miguel San Nicolás-del Toro, Tomás Rodríguez-Estrella (2011) The excavation of buried articulated Neanderthal skeletons at Sima de las Palomas (Murcia, SE Spain) Quaternary International, Article in Press, Accepted Manuscript, doi:10.1016/j.quaint.2011.03.034
Pełną wersję artykułu znajdziecie na stronie badaczy w dziale Download. Dostępny jest też artykuł w Discovery News.
Archeowieści 
Eksploracja takiego szybu przy dzisiejszej technice była by prosta i przyjemna, ale wówczas – moim zdaniem na ścianach powinny zachować się ślady, ewentualnie w materiale dennym resztki rusztowań lub drabin.