Kaup – wikińska faktoria jeden dzień drakkarem od Truso

Kaup-Wiskiauten to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w należącym do Rosji Obwodzie Kaliningradzkim. O tym, co łączy je, a co różni od Truso mówił we wtorek podczas spotkania w Kawiarence Historycznej Clio w elbląskim muzeum prof. Władimir Iwanowicz Kułakow, szef Bałtyckiej Ekspedycji Instytutu Archeologii Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie.

Wykopaliska w Kaup-Wiskiauten. Fot. archiwum prof. Kułakowa

Kaup-Wiskiauten znajduje się na granicy Sambii i Mierzei Kurońskiej. Naukowcy uważają, że zostało ono założone ponad sto lat później niż Truso, którego pozostałości są w podelbląskim Janowie.

W XIX wieku odnaleziono w Kaup cmentarzysko, które jeszcze przed wojną badali niemieccy archeolodzy. Osiedle odkryto dużo później. Prof. Kułakow natrafił na jego ślady dzięki zdjęciom lotniczym, a wykopaliska na terenie osady rozpoczął w 2005 roku. Biorą w nich udział również badacze z Niemiec. W pewnym sensie stanowisko w Kaup jest więc bogatsze od Truso, gdzie odkryto osadę, ale wciąż brakuje cmentarzyska. Jednak to Truso było osadą o większym znaczeniu.

Wyniki dotychczasowych badań – przede wszystkim cmentarzyska, bo przebadano tylko niewielki fragment osady – pokazują, że w przeciwieństwie do Truso Kaup wykorzystywano jedynie okresowo, do prowadzenia handlu.

– Kaup nie było tak duże jak Truso. W Truso mieszkali Duńczycy, a w Kaup – przybysze z Gotlandii. Mieszkańców Truso interesował szlak handlowy prowadzący Wisłą na południe, zaś żyjących w Kaup – rzeka Niemen i szlak na wschód, w kierunku Rusi Kijowskiej, nad Dniepr i dalej do Kijowa – wskazuje różnice między obiema osadami prof. Władimir Kułakow.

Zdaniem rosyjskiego badacza między mieszkańcami Truso a Kaup musiały istnieć kontakty. Wskazują na to przedmioty gotlandzkie znalezione w obu miejscach.

Dużo więcej o badaniach w Kaup dowiecie się, gdy wysłuchacie rozmowy z prof. Kułakowem opublikowanej na stronach Portalu Kulturalnego Warmii i Mazur eswiatowid.pl. Rozmowa jest w języku polskim. Gorąco polecam.

~ - autor: Wojciech Pastuszka w dniu 23.03.2011.