Cenne znaleziska warszawskich archeologów podczas badania Morza Czarnego

Skupisko amfor i pitosów, kotwice z VII-IX wieku oraz kilka potencjalnych miejsc, w których mogą się znajdować wraki, odkryli archeolodzy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego podczas zeszłorocznych badań podwodnych u południowych wybrzeżu Krymu.

– Morze Czarne przez Starożytnych nazywane Morzem Niegościnnym powoli odsłania nam swoje skarby. Dzięki coraz większemu doświadczeniu w obrębie tego akwenu, profesjonalnym urządzeniom do poszukiwań i eksploracji udaje nam się uzyskać coraz lepsze wyniki badań – informuje kierowniczka badań Magda Nowakowska.

Prace skupiły się we wschodniej, skrajnej części Zatoki Karasan, przy skałach Małe Adalary. Na niewielkiej głębokości 6-10 m pomiędzy kamieniami zlokalizowano wiele fragmentów naczyń, m.in. amfor i pitosów zgromadzone na ok. 150 m2.

– Wśród nich wyróżniliśmy powszechnie występujące od IX wieku na tych terenach amfory typu czarnomorskiego oraz starsze fragmenty typu carrots datowane na VII-IX wiek. Tak duże nagromadzenie ceramiki w jednym miejscu może być efektem naniesienia przez fale i prądy morskie rozbitych naczyń pochodzących z zatopionego statku – mówi archeolog.

W tegorocznym sezonie oprócz prac eksploracyjnych prowadzono również systematyczne poszukiwania za pomocą sonaru bocznego oraz echosondy.

– Przeszukaliśmy obszar całej zatoki Karsan do głębokości ok. 50 metrów oraz wody wokół przylądka Aju-Dah, będącego w przeszłości ważnym punktem nawigacyjnym – relacjonuje Nowakowska. – Zarejestrowaliśmy kilka anomalii dennych na głębokościach powyżej 40 metrów, które mogą wskazywać na zaleganie w tych miejscach wraków – dodaje.

W rejonie przylądka Aju-Dah badacze zlokalizowali trzy starożytne kotwice, z czego dwie o charakterystycznej T-kształtnej budowie można datować na VII-IX w.

W 2010 roku w pracach badawczych wzięli udział adepci Kursu Specjalistycznego Archeologii Podwodnej, realizowanego przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego w ramach projektu „Archeologia podwodna – rozszerzenie i wzbogacenie oferty edukacyjnej uczelni i potencjału kadr Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego”, prowadzonych w latach 2010-2011 w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Inicjatywa jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Polsko-ukraińskie przedsięwzięcie Crimea Project – Underwater Expedition jest realizowane od 2007 roku. Celem jest odkrywanie, eksploracja oraz ochrona przed zniszczeniem i rabunkiem wraków, kotwicowisk i innych stanowisk podwodnych położonych u południowych wybrzeży Krymu.

W ciągu trzech ostatnich sezonów prace badawcze skupiły się głównie na weryfikacji oraz poszukiwaniu nowych stanowisk w zatoce Karasan – od przylądka Aju-Dah po niewielki przylądek Mys Plaka i skały Małe Adalary zamykające zatokę od strony wschodniej.

W wyniku badań zweryfikowano informacje o trzech wrakach antycznych publikowane przez badaczy ukraińskich oraz zlokalizowano nowe stanowiska podwodne. Od trzech lat prace badawcze wspiera Warszawski Klub Płetwonurków oraz Muzeum Nurkowania.

Artykuł pochodzi z serwisu Nauka w Polsce.

~ - autor: Wojciech Pastuszka w dniu 27.01.2011.