Kolejna niespodzianka z jaskini Blombos

Przez ponad dwa miliony lat ludzie wytwarzali kamienne narzędzia uderzając jednym kamieniem o drugi. W pewnym momencie opracowali jednak lepszą metodę, która zapewniała znacznie większą kontrolę nad ostatecznym kształtem wyrobu. Dzięki temu powstawały bardziej ostre groty i narzędzia.

Ten nowatorski sposób polegał na naciskaniu ostro zakończonym drewnianym albo kościanym trzonkiem na odpowiednio dobrany i wstępnie obrobiony kamień. Dzięki temu odłupki są mniejsze, co umożliwia dużo większą precyzję. Przez długi czas naukowcy uważali, że wynalazku tego dokonali 20 tys. lat temu mieszkańcy Europy. Najnowsze analizy narzędzi sprzed 75 tysięcy lat odkrytych w jaskini Blombos w Afryce Południowej wskazują jednak na dużo wcześniejsze początki tej metody.

Grupa badaczy pod kierunkiem Vincenta Mourre’a z Uniwersytetu Toulouse-Le Mirail we Francji przeanalizowała ponad sto kamiennych ostrzy o trójkątnym i liściowatym kształcie odkrytych w południowoafrykańskiej jaskini, która przez tysiące lat była domem dla kolejnych pokoleń Homo sapiens.

By ustalić, jaką metodą mieszkańcy jaskini Blombos wytwarzali narzędzia, naukowcy przeprowadzili eksperyment, który polegał na wykonywaniu kopii narzędzi z tego samego surowca. Nie mogli bowiem porównywać narzędzi z Blombos z europejskimi, gdyż były wykonane z silkretu, który w dodatku poddawano wpierw obróbce termicznej, by poprawić jego właściwości. Europejczycy wykonywali zaś swoje „naciskane” narzędzia ze zwykłego krzemienia.

Mikroślady na kopiach naukowcy porównali z tymi z oryginałów. Okazało się, że 3/5 badanych narzędzi z Blombos ma ślady odpowiednie dla naciskania a nie łupania innym kamieniem.

Tym samym Homo sapiens, którzy żyli w Afryce Południowej ponad 70 tysięcy lat temu, po raz kolejny zaskoczyli naukowców swoimi wysokimi umiejętnościami. O innych niespodziankach, które zgotowali archeologom, pisałem chociażby w artykule poświęconym znaleziskom w jaskini Sibudu.

Więcej na ten temat w materiałach Live Science i Science, gdzie oprócz zalinkowanego artykułu redakcyjnego opublikowano też oryginalny artykuł badaczy. Dostępny jest też komunikat prasowy.

Na zdjęciu jeden z grotów z Blombos. Fot. dzięki uprzejmości Science/AAAS.

~ - autor: Wojciech Pastuszka w dniu 31.10.2010.

Komentarze 3 to “Kolejna niespodzianka z jaskini Blombos”

  1. „Przez ponad dwa miliony lat ludzie wytwarzali kamienne narzędzia uderzając jednym kamieniem o drugi. W pewnym momencie opracowali jednak lepszą metodę,” i zaczeli uderzac tym drugim o pierwszy. ;)
    .
    .
    A tak powazniej, to nie mam pojecia na czym mogla polegac metoda z wykorzystaniem tych drewnianych czy koscianych trzonkow. Zapewne moglbym to wygooglac, ale nie o to chodzi.
    Chodzi o to, ze bedac wyposażony w pewna wiedze z nastepnych 70 tys lat, nie jestem w stanie na podstawie opisu odtworzyc sobie takiej technologii.
    I dziwic sie, ze na takiej Tasmanii ludzie utracili umiejetnosc rozniecania ognia (przy okazji… umie ktos rozpoznac wlasciwe do tego kamienie lub dobrac odpowiednie kawalki drewna do metody wykorzystujacej tarcie?)
    Jestem pelen podziwu jak nasi przodkowie skladali sobie kolejne , pozornie proste, odkrycia oraz przekazywali wzjemnie ten dorobek cywilizacyjny.
    Szkoda, ze nie mozna odtworzyc powiazanej z tym mowy, zwlaszcza uniwersalnego jezyka gestow, starszego niz mowiony.

  2. Obróbka ta może wcale nie być wynikiem wyjątkowych możliwości mózgu „tamtych” sapiensów. Przyczyna jej wprowadzenia może być prozaiczna. Np. chwlilowe niedobory surowca mogły spowodować konieczność jego oszczędzania, stąd ten pomysł i jego wprowadzenie w czyn.

  3. […] w dziejach naszego gatunku wskazywała już od kilku lat archeologia. Znaleziska w jaskiniach Blombos, Sibudu czy Pinnacle Point ukazywały nam zaskakująco wysoki poziom rozwoju intelektualnego […]

Skomentuj

Proszę zalogować się jedną z tych metod aby dodawać swoje komentarze:

Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. Wyloguj /  Zmień )

Połączenie z %s

 
%d blogerów lubi to: